Mâm cúng giao thừa là một trong những nghi lễ không thể thiếu, là tục lệ truyền thống và ý nghĩa của nước ta được chuẩn bị tươm tất, đầy đủ. Bao gồm mâm cúng trong nhà và ngoài trời với những lễ vật quen thuộc của các vùng miền. Tìm hiểu về tục lệ cúng giao thừa của cả 3 miền và khám phá thêm nhiều điều hấp dẫn ngay dưới đây nhé.
Nội dung bài viết
Vì sao phải chuẩn bị mâm cúng giao thừa
Mâm cúng giao thừa là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong Tết Nguyên Đán của người Việt. Theo quan niệm dân gian, giao thừa là thời khắc giao hòa giữa năm cũ và năm mới, là thời điểm các vị thần cai quản năm cũ bàn giao công việc cho các vị thần cai quản năm mới. Do đó, người Việt có tục lệ cúng giao thừa để tiễn đưa các vị thần năm cũ và đón rước các vị thần năm mới, đồng thời cầu mong một năm mới an lành, may mắn, thịnh vượng.
Dưới đây là một số ý nghĩa cụ thể của việc chuẩn bị mâm cúng giao thừa:
- Thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, các vị thần: Mâm cỗ giao thừa là một cách để con cháu thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên, các vị thần đã cai quản đất trời, phù hộ cho gia đình trong năm cũ.
- Cầu mong một năm mới an lành, may mắn, thịnh vượng: Việc chuẩn bị mâm cỗ giao thừa cũng là một cách để con cháu cầu mong một năm mới an lành, may mắn, thịnh vượng.
- Xua đuổi tà ma, xui xẻo: Người Việt quan niệm rằng, giao thừa là thời điểm các linh hồn lang thang, tà ma xuất hiện. Do đó, việc chuẩn bị mâm cúng giao thừa cũng là một cách để xua đuổi tà ma, xui xẻo, cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc.
Vì sao phải chuẩn bị mâm cúng giao thừa
Mâm cúng giao thừa chuẩn ở miền Bắc
Mâm cúng giao thừa ở miền Bắc thường được chia làm 2 phần: mâm cúng ngoài trời và mâm cúng trong nhà.
Mâm cúng ngoài trời
Mâm cúng ngoài trời là để cúng ông Công ông Táo về trời, báo cáo Ngọc Hoàng Thượng đế về công việc của gia đình trong năm cũ và xin phép về tiếp tục công việc trong năm mới. Mâm cúng ngoài trời thường có các lễ vật sau:
- 1 con gà trống luộc nguyên con có mào cờ, mỏ ngậm bông hoa hồng.
- 1 đĩa xôi gấc (hoặc bánh chưng)
- Bánh kẹo.
- 1 mâm ngũ quả
- Rượu.
- Trà
- Quả cau, lá trầu.
- 1 đĩa muối.
Mâm cúng giao thừa chuẩn ở miền Bắc
Mâm cúng trong nhà
Mâm cúng trong nhà là để cúng tổ tiên và các vị thần linh cai quản nhà cửa, đất đai. Mâm cúng trong nhà thường có các lễ vật sau:
1 bàn thờ hoặc 1 mâm cỗ mặn với đầy đủ các món ăn truyền thống của Việt Nam như:
- Móng giò hầm măng.
- Bát mọc.
- Bát bóng nấu thập cẩm.
- Bát miến nấu lòng gà.
- Thịt gà luộc.
- 1 đĩa xôi gấc (hoặc bánh chưng).
- Bánh kẹo.
- 1 mâm ngũ quả.
- Rượu.
- Trà.
- Cau trầu
- 1 đĩa muối.
Mâm cúng trong nhà
Mâm cúng giao thừa chuẩn ở miền Trung
Ở khu vực miền Trung thì mâm cúng giao thừa cũng sẽ được bày ở cả bên trong và bên ngoài như miền Bắc. Tuy nhiên về lễ vật thì sẽ có những khác biệt nhỏ sẽ được bật mí ngay dưới đây.
Mâm cúng giao thừa miền Trung ở bên trong
Mâm cỗ mặn:
- Gà luộc
- Bánh chưng
- Giò lụa
- Thịt đông
- Miến xào
- Canh măng
- Nem rán
Mâm cỗ chay
- Gỏi cuốn
- Bánh tét lá chuối
- Xôi đậu xanh
- Nem rán chay
- Canh măng chay
- Chè đậu xanh
Mâm cúng giao thừa miền Trung ở bên trong
Mâm cúng giao thừa miền Trung ở bên ngoài
- 1 con gà trống hoa luộc nguyên con có mào cờ, mỏ ngậm bông hoa hồng
- 1 đĩa xôi gấc (hoặc bánh chưng)
- Bánh kẹo.
- 1 mâm ngũ quả.
- Rượu.
- Trà.
- Quả cau, lá trầu.
- 1 đĩa muối.
Mâm cúng giao thừa miền Trung ở bên ngoài
Mâm cúng giao thừa chuẩn ở miền Nam
Mâm cúng giao thừa ở miền Nam thường có hai phần, mâm cúng ngoài trời và mâm cúng trong nhà.
Mâm cúng ngoài trời
Mâm cúng ngoài trời được bày trí ở sân trước, với mục đích tiễn đưa các vị thần linh, tổ tiên năm cũ và đón rước các vị thần linh, tổ tiên năm mới. Mâm cúng ngoài trời thường bao gồm các món sau:
- Gà trống luộc: Gà trống tượng trưng cho sự mạnh mẽ, dũng cảm, là biểu tượng của dương khí
- Bánh tét: Bánh tét là món ăn truyền thống của miền Nam, tượng trưng cho sự đoàn viên, sum vầy
- Xôi gấc: Xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, phú quý
- Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành, ngũ phúc
- Rượu, trà, nước: Là những thức uống không thể thiếu trong mâm cúng.
- Hương, đèn, nến: Là những vật dụng dùng để thắp hương, cầu nguyện
Mâm cúng ngoài trời
Mâm cúng trong nhà
Mâm cúng trong nhà được bày trí ở bàn thờ gia tiên, với mục đích báo cáo với tổ tiên về những sự kiện trong năm cũ và cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng. Mâm cúng trong nhà thường bao gồm các món sau:
- Canh khổ qua nhồi thịt: Canh khổ qua nhồi thịt tượng trưng cho sự vượt qua khó khăn, trắc trở.
- Thịt kho hột vịt: Thịt kho hột vịt tượng trưng cho sự đầy đủ, sung túc
- Gỏi tôm thịt: Gỏi tôm thịt tượng trưng cho sự hòa hợp, sum vầy
- Chả giò: Chả giò tượng trưng cho sự may mắn, phát tài
- Các loại bánh, mứt: Các loại bánh, mứt là những món ăn dân dã, tượng trưng cho sự ngọt ngào, may mắn
Mâm cúng trong nhà
Nên cúng giao thừa bên trong hay ngoài nhà trước
Theo truyền thống của người Việt Nam, lễ cúng giao thừa được chia làm hai phần là lễ cúng ngoài trời và lễ cúng trong nhà. Lễ cúng ngoài trời được thực hiện trước lễ cúng trong nhà. Lễ cúng ngoài trời được thực hiện vào thời khắc giao thừa, tức là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Đây là lúc các vị thần cai quản năm cũ và năm mới đi thị sát dưới hạ giới. Do đó, lễ cúng ngoài trời có ý nghĩa là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ.
Lễ cúng trong nhà được thực hiện sau lễ cúng ngoài trời. Lễ cúng trong nhà là để cầu mong cho gia đình một năm mới an lành, may mắn, thịnh vượng.
Nên cúng giao thừa bên trong hay ngoài nhà trước
Một số lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa
Dưới đây là một số lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa:
- Thời gian cúng: Mâm cúng giao thừa thường được thực hiện vào đêm 30 Tết, tức là thời khắc giao thoa giữa năm cũ và năm mới.
- Địa điểm cúng: Mâm cúng giao thừa ngoài trời được đặt ở trước cửa nhà, hướng ra đường lớn, nơi có thể nhìn thấy được sao Thái Tuế. Mâm cúng giao thừa trong nhà được đặt ở ban thờ gia tiên.
- Cách bày mâm cúng: Mâm cúng giao thừa được bày biện gọn gàng, tươm tất, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với thần linh, tổ tiên.
- Văn khấn: Gia chủ cần chuẩn bị bài văn khấn giao thừa chu đáo, đọc văn khấn thành tâm, lưu loát, rõ ràng.
- Nên chuẩn bị lễ vật trước 1 ngày để tránh bị vội vàng, thiếu sót.
- Nên chọn gà trống hoa, khỏe mạnh, không bị rách da, bầm tím.
- Hoa quả nên chọn những loại quả tươi ngon, có màu sắc tươi sáng.
- Rượu, nước nên chọn loại tốt, có mùi thơm.
- Vàng mã nên chọn loại mới, đẹp, đầy đủ các loại.
Một số lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa
>>> Xem phong thủy tuổi Mậu Thân xây nhà năm 2024 có tốt không
Bài viết trên của Nhadep6D đã giúp bạn đọc biết được mâm cúng giao thừa của 3 miền Bắc Trung Nam gồm những gì và những lưu ý quan trọng. Nếu cần được tư vấn thêm những thắc mắc của mình bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi theo Hotline 0865 381 919.
